Protezler

Protez Nedir?

Çeşitli sebeplerle dişlerin çiğneme, konuşma gibi fonksiyonlarını kaybedip, estetik açıdan da rahatsızlık verdiği veya dişlerin tamamen kaybedildiği durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemidir.

Bu amaçları yerine getirmek için hastaların gereksinim ve beklentileri değerlendirilerek çeşitli protez uygulamaları yapılır.

Protezler, kişinin yüzünün genel görünümünü geri kazanmasına, konuşma ve çiğneme fonksiyonlarına ve sağlıklı gülüşünü korumasına yardımcı olup aynı zamanda da yüzünüzdeki diğer kemik yapılarının yanı sıra yüz şeklini oluşturan cilt ve kaslara yapısal destek sağlar.

Diş eksikliği sonucunda mevcut dişler boş olan alana kaymaya başlayabilir ve bu durum diş dizininde boşluklara yol açabilir aynı zamanda dişlerin eğilmesine veya açılmasına neden olabilir. İleri vadede mide ve sindirim sistemi sorunlarına yol açabilecek boyutlara ulaşabilir. Bu değişimler, kişinin konuşma şeklini değiştirmenin yanı sıra çiğneme fonksiyonu da etkileyebilir. Dolayısıyla doğal hastanın çene kapanışı bozulur buna bağlı olarak çiğneme bozuklukları ve çene eklemi problemleri ortaya çıkabilir.

Diş kaybı yaşayan kişilerin bu eksikliklerini göstermemek için daha az gülümsediğini görebilirsiniz. Bir diş protezi sadece size güzel bir gülüş sunmakla kalmayıp aynı zamanda kişinin güvenini ve sosyal iletişimini geri kazandırır.

Protezlerinize alışmak biraz zaman alabilir. Yemek yemek ve konuşmak ilk başlarda zor olabilir. Ancak biraz zaman ve pratikle normal yaşantınıza dönebilirsiniz.

Hareketli diş protezlerinizi, diş hekiminiz aksini belirtilmediği takdirde , gece çıkartabilirsiniz. Protezin gece çıkartılması diş etlerinizin dinlenmesini ve diş protezlerinin kullanılmadıklarında görünümlerini korumak için güvenli şekilde saklanmalarını sağlar.

Protez Çeşitleri

1.Hareketli Protezler

Adında da anlaşıldığı üzere hareketlidirler, hasta istediği zaman takıp çıkarabilir. Hareketli protezlerin de 2 türü vardır. Tam (total) protezler ve parsiyel protezler.

• Total Protezler ; Tüm dişlerini kaybeden veya yakın zamanda kaybedecek olan hastalarda doğal diş yapısının yerine geçece uygulamalardır. Çene kemiği, damaklar tarafından desteklenen ve dişlerle beraber yumuşak dokuları da şekillendiren bir protezdir.

Tam protezlerin 5 amacı vardır.

• Fonksiyonel amaç; Dişlerin varlığı hastanın beslenmesini sağlar. Bu durumda hasta sağlıklı ve dengeli beslenmiş olur. Besinlerin sağlıklı çiğnenmemesi bazı sindirmi problemlerine sebep olabilir.
• Estetik amaç; Protezlerin estetik beklentilerinin karşılaması hastanın hem kendi hem de toplum tarafından beğenilmesini amaçlar. Protezlerin estetik olması hastanın moralini yükseltir, kendine güvenini sağlar.
• Fonetik Amaç; Dişlerin yokluğu seslerin oluşmamasını dolayısıyla normal bir konuşmanın yapılamamasına sebep olur. Çünkü dişler doğru ve anlaşılır konuşmayı sağlayan sistemin bir organıdır.
• Psikolojik amaç; Güzel ve uyumlu bir protez ile hastanın estetik ve fonetik beklentisi karşılanacağı için hastanın kendine güvenini kazanır ve psikolojik açıdan sağlıklı hale gelir. Psikolojik ve estetik amaç birbiriyle bir bütün oluşturur. Dişleri olmayan hastanın birbirleriyle toplum içinde sosyalleşememesi , insanlarla tanışıp kaynaşamaması travmaya sebep olur.
• Biyolojik amaç; Protez kullanımı, dokuların ve organların çalışmasıyla devamlılığını ve bütünlüğünü sağlar.
• Parsiyel Protezler ; Kısmi diş eksikliklerin uygulanan bir tedavidir. Parsiyel protezlerin de çeşitleri vardır.
• Kancalı protezler;kanca ve tırnaklar aracılığıyla sağlam dişlere tutturulurlar.
• Hassas Bağlantılı (Çıtçıtlı ve sürgülü) protezler; gelişen teknolojiyle beraber çıtçıt ve sürgülü sistemlerle kaplanmış dişlere bağlanarak fonksiyonel açıdan hem daha rahat kullanılan hem de estetik açıdan hastaları çok daha mutlu eden protezler yapılabilir. Hazırlanan yuvalara oturan gizli tutucuların bulunması nedeniyle hallk arasında

2.Sabit Protezler

Hastaların çoğunun tercih ettiği protez türüdür . Hastanın takıp çıkaramadığı sabit protezlerdir. Kaplama, köprü gibi yöntemler kullanılarak dişsizlikler giderilir. Metal destekli veya zirkonyum olabilirler.

Sabit protezlerin yapılabilmesi için dişsiz alanın her iki yanındaki dişlerin dayanak olarak kullanılması gerekmektedir. Protezin hastaya uzun süre hizmet edebilmesi için destek yapan bu dişler periodontal yönden sağlıklı olmalıdır.

3.İmplant Üstü Protezler

İmplant üstü protezler hastanın yeterli dişi bulunmadığı ve bu desteklerin geleneksel protezleri taşıyacak güçte olmadığı , hastanın isteği ,sosyal durumu ve ağız içi etkenler yüzünden hareketli protez kullanamayacağı durumlarda uygulanır. Tek diş eksikliklerinin implant kullanılarak tedavi edilmesi sağlam komşu dişlerin köprü olarak kullanılması için kesilmesini önler. İki ile altı dişin eksik olduğu durumlarda yerleştirilen implantın adedine bağlı olarak tek üyeli restorasyonlar veya implant destekli sabit protezler yapılabilir.

Protezlerin Yapım Aşaması

Hareketli protezlerin,
Eğer porselen kaplama yapılması gerekmiyor ise 5-6 seans sürer ama diş hekimi gerekli gördüğünde bu seans sayılarını arttırabilir. Protez takıldıktan sonra ağıza uyumlanması birkaç seans daha sürebilir. Hastanın dört dörtlük kullanabilir hale gelmesi yaklaşık 1 ay gibi bir süre alır.

Diş Protezlerinin Temizliği Nasıl Yapılmalıdır?

• Sabit protez kullananlar dişlerini günde en az 2 kez fırçalamalı ve diş ipi kullanmalıdırlar. Protezlerin bakımı için özellikle boş dişlerin yerine gelen gövde bölümlerinin temizlenme için özel diş ipleri ve ara yüz fırçaları kullanmaları gerekmektedir. Sabit protezlerin bakımı düzgün şekilde yapılması önemlidir. Düzenli bakım yapılmazsa diş eti problemleri ağız kokusu gibi sıkıntılar kaçınılmaz olacaktır.
• Hareketli protezler ise yemeklerden sonra çıkartılıp bol su ile temizlenmesi gerekmektedir.
• Diş protezlerinizi, diş hekiminiz aksini belirtilmediği takdirde, gece çıkartabilirsiniz. Protezin gece çıkartılması diş etlerinizin dinlenmesini ve diş protezlerinin kullanılmadıklarında görünümlerini korumak için güvenli şekilde saklanmalarını sağlar.
• Protezler her gün fırçalanarak üzerlerindeki besin artıkları ve plağın temizlenmesi gerekmektedir. Fırçalama işleminde protezler için üretilmiş özel fırçalar veya yumuşak kıllı diş fırçaları kullanılabilir. Bu konuda diş hekiminize danışabilirsiniz.
• Ağız gargarası kullanarak daha efektif bir temizlik yapmış olursunuz.
• Aşındırıcı özelliği olan ve protez cilasını bozacak maddeler kesinlikle kullanılmamalıdır. Sabunlu su veya özel üretilmiş ürünler tercih edilmelidir. Protezi temizlerken deterjan, çamaşır suyu gibi kimyasallar kesinlikle kullanılmamalıdır.
• Piyasada mevcut olan protez temizleme tabletlerinde protezlerin haftada 2 kez sabaha kadar bekletilmesi gerekmektedir. Bu sayede fırçalama ile yapılan mekanik temizliğin yanında kimyasal olarak da temizlik sağlanacaktır.
• Protez ağızda olmadığı zamanlarda mutlaka su içinde bırakılmalıdır.
• Fırçalama işleminde protezin düşüp kırılmasını önlemek için, yumuşak bir havlunun ya da su dolu bir kabın üzerinde yapılmalıdır.
• Protez kullanan kişilerin şikayetleri olmasını beklemeden 6 ayda bir diş hekimine gidip kontrol olmaları, sonradan oluşacak problemlerin önüne geçer ve protezinizin daha uzun ömürlü olmasını sağlar.