Diş Eti Tedavisi (Periodontoloji)

Periodontal hastalıklar dişeti ve dişetini destekleyen dokuların iltihaplanmasıyla oluşular. Bu tip hastalıkların nedeni düzensiz ve yetersiz ağız ve diş bakımıdır. Dişlerin düzenli fırçalanması da bazen yeterli olmayabilir. Hem düzenli hem de doğru fırçalama, diş ipi kullanmak, 6 ayda bir doktor kontrolü çok önemlidir.

Başlıca Diş Eti Hastalıkları Nelerdir?

• Gingivitis

Gingivitisin ana nedeni bakteri plağıdır. Yeterli derecede ağız bakımının yapılmaması olması zaman durumunda meydana gelir. Belirtileri arasında dişlerde kızama, fırçalama esnasında kolayca kanama ve dişlerdeki şiş görünümür. Ağızda bakteri plağının oluşmasını önelemek için dişler düzenli olarak fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır. Bu hastalık tedavi edilmezse, bir ileri aşama olan Periodontitis’e doğru giderek , diş eti ve dişleri destekleyen kemikte hasar oluşmasına sebep olabilir. Şeker hastalığı, sigara içme, yaşlanma, genetik yatkınlık, sistemik hastalıklar, stres, yetersiz beslenme, ergenlik, hormonal dalgalanmalar, gebelik, uyuşturucu madde kullanımı, HIV enfeksiyonu ve kullanılan bazı ilaçlar da diş eti iltihabının oluşumuna katkıda bulunabilir.

• Periodontitis

Tedavi edilmemiş olan gingivitisin bir sonraki ilerlemiş safhasıdır. Periodontitis dişin kök yüzeyini, diş kökünü saran kemiği ve bu iki doku arasındaki bağ dokusunu tahrip eden iltihabik bir hastalıktır. Diş ile diş eti arasında periodontal bir cep oluşur. Bu cepte bakteriler hızla üremeye başlarak, daha ileri safhalarda dişlerde sallanma, diş ve diş etleri üzerinde iltihabi akıntı oluşumuna sebep olur. Alveol kemiğinde hücresel düzeyde yıkım olduğundan o bölgedeki hareketlilik nedeniyle dişler zamanla birbirinden uzaklaşmaya başlar.

Diş Eti Hastalıklarının Nedenleri Nelerdir?

• Bakteri plağı ;Ağız hijyeninin düzgün yapılmaması dişler üzerinde krem rengi bir bakteri plağının oluşmasına neden olur. Diş çürüklerinin ve diş iltihaplarının en bilinen nedeni ; dişe sıkıca tutunan, yapışkan, saydam olan bu bakteri plaklarıdır. Ağız hijyenin yetersiz olduğu durumlarda, diş ve diş etlerini etkileyen bakteri plağı oluşur. Plağın bir miligramında 200 ile 500 milyon arasında bakteri bulunmaktadır.
• Sigara ; Sigara artık tüm dünyada bilindiği üzere sadece ağızda çürük oluşumuna, dişeti hastalıklarına ve dişlerde sararmaya neden olmaz aynı zamanda, akciğer, yemek borusu, kalp hastalıkları ve ağız kanseri gibi birçok önemli rahatsızlığa da neden olur.
• Genetik Faktörler; Yapılan klinik araştırmalara göre, diş eti hastalıklarında % 30 oranında genetik bir yatkınlık söz konusudur. Ağız ve diş bakımının doğru şekilde yapılmaması diş eti hastalığının gelişme olasılığını 6 kat daha arttırır.
• Hormanel Değişiklikler ; Hamilelik döneminde östrojen ve progesteron gibi bazı hormonlardaki artış nedeniyle hamilelik gingivitisi denilen ve diş etlerinde kanama, şişlik, kızarıklık ile belirtiyle ortaya çıkan diş eti rahatsızlıkları görülebilir. Diş etleri bu dönemde daha hassas olduğu için ağız ve diş bakımına daha fazla özen gösterilmelidir.
• Stres; İnsan doğasının dengesini bozan stres sadece psikolojik olarak zarar vermekle kalmaz aynı zamanda vücutta fiziksel hastalıkların da oluşmasına zemin hazırlar. Stresin vücudumuza zarar verdiği bölgelerden biri de diş etleridir. Periodontal hastalıklar da dahil olmak üzere stres, vücudumuzun enfeksiyonla mücadelesini zorlaştırmaktadır.
• İlaç Kullanımı; Anti-depresanlar, doğum kontrol hapları, kalp ilaçları gibi bazı ilaçlar dişeti hastalıklarına neden olabilirler. O nedenle, bu ilaçlardan birini almak gerekirse, diş hekimine bilgi verilmeli ve kontrol yapılmalıdır.
• Diş Sıkma veya Gıcırdatma; Diş etlerindeki çekilmenin bir sebebi de diş sıkmaktır. Diş sıkma, diş ve diş eti arasındaki kuvvetin azalmasına neden olarak periodontal doku yıkımına sebep olabilir. Mutlaka gece plağı veya botoksla tedavi edilerek bu alışkanlığın durdurulması gerekir.
• Şeker Hastalığı ;Diyabet hastalığı, bilinen komplikasyonların dışında , diş kaybı ile sonuçlanan diş eti hastalıklarına da yol açabilir. Enfeksiyon açısından yüksek risk grubunda olan diyabet hastalarının ağız sağlığının yakından takip edilmesi, düzenli aralıklarla diş hekimi kontrollerine gitmesi gerekmektedir.
• Kötü Beslenme; Yetersiz ve dengesiz beslenme vücudun bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar ve buna bağlı olarak, diş eti enfeksiyonu da dahil olmak üzere diğer enfeksiyonlarla mücadelesinin zorlaşmasına neden olur .

Dişeti Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?

• Dişlerin fırçalarken kanıyorsa ,
• Diş etlerinde şişme ,kırmızılık, hassalık,
• Dişlerde soğuk sıcak hassasiyeti,
• Ağız kokusu,
• Dişlerin sallanması ,
• Protezlerde uyumluluk farklarının oluşması ,
• Ayrık veya gevşek dişlerin oluşması,
• Ağız yaralarının oluşması,

Bu belirtilerin dışında, soğuk havada nefes alıp vermek ve fırçalamak sırasında da rahatsızlık hissedebilirsiniz. Hastalığın nedenin bilinmesi problemin çözülmesinde hekime yardımcı olacağından bu acı verici deneyimi yaşadığınızda diş hekimine danışmak ve problemi tedavi ettirmeniz gerekmektedir.

Tansiyon gibi sistemik hastalıklarda kullanılan ilaçlar dişeti büyümesi ve büyümeye bağlı dişeti kanamaları, daha ileri safhalarda diş kaybına yol açar. Tedavi edilmeyen dişeti hastalıkları, dişetinin çekilmesi , dişlerin sallanması ve sonunda dişlerinizi kaybetmenizle sonuçlanır.

Dişeti Hassasiyetinin En yaygın Sebepleri Nelerdir?

• Çok sert fırçalama; İyi ağız hijyeni sağlamak için, çok sert kıllı diş fırçası kullanmak veya çok sert diş fırçalamak dişlerde aşınmalar, diş etlerinde çekilmelere ve hassasiyete sebep olabilir. Bu gibi durumlarda, hassas dişler için tasarlanmış yumuşak bir diş fırçası ile az miktarda diş macunu kullanmayı deneyebilirsiniz.
• Dişlerin sıkılması; Birçok hasta özellikle uyku esnasında dişlerini sıkar, gıcırdatır. Bu durumda sert fırçalamada olduğu gibi, dişlerin minelerini aşındırır ve hassasiyete yol açar. Bu problemden kaçınmak için hastaya, dişlerin aşınmasını önleyecek ve minesini koruyacak bir gece koruyucusu önerilir
• Asitli yiyecek ve içecekler; Aşırı asitli yiyecekler ve içecekler dişlerinizin minesine zarar vererek diş hassasiyetine neden olur. Ayrıca bu tarz gıdalar diş çürümesine de yol açabilir. Tükürük, bu yiyecek ve içeceklerde ki asitle başa çıkma özelliğine sahip olsa da, mümkün olduğunda bunu önlemek için bu gıdaların alınmaması tavsiye edilir
• Plak oluşumu; Ağızda oluşan plaklar temizletilmediği takdirde diş eti problemlerine ve dişlerde hassasiyete yol açar. Plaklar daha ileri vakalarda, dişi tutan kemiklerde aşınmaya ve buna bağlı olarak kemik desteğini yitiren dişlerin kaybına yol açar.Plak birikmesini azaltmak için düzenli olarak dişleri fırçalamak, diş ipi kullanmak ve periyodik olarak diş hekimi kontrolüne gitmek gereklidir.
• Kırık ve çatlak dişler; Dişleriniz çatladığında veya kırıldığında sinirleri ortaya çıkabilir ve bunun acı ve hassasiyetle sonuçlanması muhtemeldir. Sorun kötüleşirse diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz.
• Diş eti hastalıkları; Diş eti hastalıkları diş etinin çekilmesine ya da büyümesine, diş eti çizgisinin gerilemesine neden olabilir. Diş eti hastalıkları, iyi ağız bakımının yanı sıra diş hekimine rutin olarak yapılan ziyaretler ile etkin bir şekilde önlenebilir.

Sağlıklı ve Bakımlı Dişler İçin Öneriler

• Dişler fırçalanırken, diş ve diş etlerine paralel hizada içten dışa süpürme hareketleri yapılmalıdır. Diş fırçalaması sırasında, dişlere veya diş etlerine çok hafif veya çok kuvvetli baskı yapmaktan kaçınılmalıdır. Her 3 ayda bir diş fırçası yenilenmelidir.
• Diş temizliğinde, diş fırçalarının niteliği kadar dişlere olan uygunluğu da önem taşır. Diş fırçasının sapı rahat kullanılabilmeli bu yüzden esnek boyunlu olmalıdır. Çok sert ya da aşırı yumuşak diş fırçaları tercih edilmemelidir.
• Diş fırçalama işlemi bittikten sonra mutlaka dil fırçalamayla devam edilmelidir. Dilin arka sırtından başlanarak, öne doğru fırçalama işlemi yapılması doğrudur. Dil fırçalama için özel olarak hazırlanmış ve diş fırçalarının genellikle üst ve arka kısmında yer alan dil temizleyici başlıklar bu amaçla kullanılabilirler.
• Evde yapılan günlük bakım diş taşlarının oluşumunu en az seviyede tutmakla beraber, tamamen önleyememektedir. Diş hekimi tarafından yapılacak diş taşı temizliği; diş fırçası ve diş ipi ile temizlenemeyen bölgelerdeki sertleşmiş diş taşları ortadan kaldırarak daha derin bir temizlik sağlar.
• Diş ipi günlük yaşamda, diş fırçası kadar diş temizliğinin önemli bir parçası olarak görülmelidir. Çünkü düzenli diş ipi kullanımı, diş fırçalarının ulaşmakta yetersiz kaldığı diş aralarına ulaşarak, gıda artıklarını temizlemekte yardımcı olur. Gıda artıklarının her iki yolla düzenli olarak temizlenmesi, diş çürüklerinin oluşumunu önemli ölçüde engellemektedir.
• 6 ayda bir diş hekimine gidip genel ağız muayenesi yaptırılmalıdır.
• Sigara, ağızda çürük oluşumu, dişeti hastalıkları, dişlerde sararmaya neden olması dışında kalp ve damar hastalığı riskini arttırdığı için kullanılmaması tavsiye edilir.